Ulmie jeahta: ”Kultuvre edtja årrodh dynamihken, haestemen jïh ov-vïedteldamme faamoe man våarome soptsestimmiereakta. Gaajhkesh edtjieh nuepiem utnedh kultuvrejieliedisnie meatan årrodh. Sjugniedihks, gellielaaketje jïh tjeahpoen kvaliteete edtja sïebredahken evtiedimmien vuesiehtidh.”
Dåarjojne dåarjodh jïh maahtoem buektedh
Akte mijjen vihkielommes laavenjassijste lea dåarjojde juekedh frijje kultuvrese jïh litteratuvrese, kultuvreinstitusjovnide, regijovnide jïh tjïeltide. Gosse mijjieh dåarjoeh juekebe dellie beetnegh dejtie juekebe:
- Litteratuvre, kultuvreplaerieh, lohkemeskreejreme jïh gærjagåetie
- Guvvie- jïh hammoetjeahpoe jïh vuesiehtimmieh
- Musihke, teatere, daanhtsome jïh jeatjah scenetjeahpoe
- Sjugniedihks skuvle jïh kultuvreskuvle
- Nasjonaale unnebelåhkoej kultuvre
Jienebh bielie beetnegijstie mejtie mijjieh juekebe laanten regijovnide kultuvrelaavenjostememodelline, gusnie regijovne jïh staate laavenjostoeh. Modelle edtja regijovnide nuepiem vadta jïjtje stuvredh dej kultuvrepolitihken prioriteeremh jïh guktie beetnegh kultuvrese juekieh. Dan aajkoe lea kultuvre lïhkebe årroejidie båata jïh gaajhkesh edtjieh nuepiem utnedh kultuvrejieliedisnie meatan årrodh.
Maahtoem buektedh jïh evtiedimmiem evtiedidh aaj bielieh mijjen barkosne. Mijjieh maahtoem tjöönghkedh jïh buektedh goerehtimmine, dåeriedimmine jïh evtiedimmiem dåeriedidh veartanisnie. Mijjieh konferansh jïh seminaarh öörnebe gusnie digkiedæmman jïh soptsestallemasse böörebe.
Reaktavoeteperspektijve
Tjeahpoe- jïh kultuvresuerkesne mijjieh stillemh reerenasseste utnebe seammavyörtegs reaktah jïh nuepieh gaajhkide seamma saaht seksuellevoete, tjoeleidentiteete jallh tjoeleidentifikasjovne. Mijjieh suerkiedïedtem utnebe funksjovneheaptoegyhtjelasside jïh stillemem utnebe nasjonaale unnebelåhkoej jïh aalkoealmetjen saemiej kultuvrem nænnoestidh. Mijjieh edtjebe aaj maanareakta- jïh noere-, gellievoete jïh seammavierhtegeperspektijvh integreeredh mijjen barkosne.
Maanaj jïh noeri reakta kultuvrese
Mijjieh barkebe maanah jïh noerh edtjieh profesjonelle tjeahpoem jïh kultuvrem dååjrehtidh, tjeahpoe- jïh kultuvrejieliedisnie meatan årrodh jïh jïjtje åadtjodh sjugniedidh. Dam darjobe gaskem jeatjah dåarjoeh juekedh dejtie gïeh kultuvrem sjugniedieh maanide jïh noeride jïh nuepiem sjugniedieh dah jïjtje åadtjoeh sjugniedidh.
Kultuvreraeresne Kulturskolecentrum / Kultuvreskuvlejarnge gååvnese, nasjonaale maahtoejarnge laanten kultuvreskuvlide. Kultuvreskuvlejarnge maahtoem buakta jïh dåarjoeh juaka mij skreejrie jienebh maehtieh kultuvreskuvlesne meatan årrodh.
Kultuvreraerie gamte gïehtelimmiem åtna lohkemem skreejredh. Mijjien jaapetjen maana- jïh noeregærjakatalååge vuesehte kvalitatijve jïh gamte veeljemem daan jaepien gærjatihtelijstie. Bokstart /gærjaaalkoe lea råajvarimmie guktie aareh maanaj gïelem jïh lohkemelæstoem evtiedidh.
Kultuvreraeresne lohkemeraeriem gååvnese mij reerenasse nommedahta. Lohkemeraerie lea meatan ovmessie aktöörh laavenjostoeh dah dejstie kultuvre, skuvle, sivijlesïebredahke, åålmegeskearkagimmie, gærjaåesiestimmie, berkemh jïh jeatjah bielie jielemejieliedistie. Mijjen lohkemeambassadööre gaajhkide barka, saaht duekie, edtjieh seamma nuepiem åadtjodh litteratuvrem jaksedh jïh sjïdtedh lohkijh.
Internasjonaale barkoe
Internasjonaale målsomh tjeahpoen evtiedimmiem nænnoste jïh gellievoetem jïh kvaliteetem kultuvrefaalehtimmesne sjugniedieh – dovne Sveerjesne jïh ålkoelaantesne. Dïhte lea aalkove mijjen internasjonaale barkosne.
Swedish Literature Exchange sveerjen litteratuvrem skreejrie ålkoelaantesne. Ålkoelaante bertemh, jarkoestæjjah, festivaalh jïh jeatjah aktöörh maehtieh dåarjoem ohtsedidh sveerjen litteratuvrem jïh dramatihkem jarkoestidh jïh buektedh ålkoelaantese.
Astrid Lindgren Memorial Award lea veartenen stööremes baalhka maana- jïh noerelitteratuvrese. Fïerhten jaepien almetjem vuj organisasjovnem heevehte mij lea meatan litteratuvren aajkose maanide jïh noeride abpe veartanisnie.
Kultuvreraeresne Kreativa Europa Desk gååvnese gusnie datne maahtah dåarjoem åadtjodh gosse sïjhth kultuvredåarjoem EU:ste ohtsedidh. Kreativa Europa lea EU:n programme kulturelle jïh sjugniedihks suerkide.
Kultuvreraerie lea nasjonaale gaskese UNESCO:n konvensjovnese guktie kulturelle gellievoetem vaarjelidh jïh skreejredh. Konvensjovnen aajkoe lea tjiehpiedæjjah, kultuvrebarkijh jïh årrojh abpe veartanisnie edtjieh nuepiem utnedh sjugniedidh, dorjehtidh, buektedh jïh meatan årrodh gamte kultuvre faaleldahkesne, gaskem jeatjah internasjonaale laavenjostosne.
Kultuvreraerie barka internasjonaale programmine guktie globaale tjeahpoen frijjevoetem nænnoestidh jïh vaarjelidh. Dåarjoeåejvieladtje Sida programmem maaksa jïh dan ulmie lea tjiehpiedæjjaj tsiehkieh bueriemdidh frijje dej barkoem sjugniedidh, vuesiehtidh jïh buektedh bielelen aajhtemh jallh repressalijerh dååjrehtidh.
Mijjen webbesijjesne datne gaavnh gaajhkh mijjen dåarjoeh jïh bïevnesh gïeh maehtieh dåarjoem ohtsedidh. Datne bïevnesh gaavnh guktie mijjieh tjeahpoen jïh kultuvren evtiedimmiem skreejrebe jeatjah vuekine enn dåarjoeh, giejgujmie laavenjostebe jïh strategijh guktie mijjieh barkebe.
Buerie båeteme jienebh mijjen bïjre daejredh jïh dïhte ræjhkoes tjeahpoe- jïh kultuvrejieleden bïjre Sveerjesne mejtie mijjieh dåarjobe jïh libie meatan!